UXowe to be or not to be? Czy projektanci UX są zarówno myślicielami, jak i twórcami Mindfulness i Design Thinking w projektowaniu.
Dzisiaj przeprowadzę cię przez mindfulness (uważność) i jej zastosowanie w design thinking. Opracuję trzy kluczowe obszary, w których mindfulness może wzmocnić twoją zdolność myślenia. Wiem, powstaje wiele stereotypów i osądów na ten temat, jednak proszę cię o otwarte myślenie i zapraszam do dalszej lektury.
Moim zdaniem wszystko zaczyna się od mindfulness, czyli procesu życia, przeżywania i bycia w chwili obecnej, który można rozwijać poprzez praktyki i szkolenia, np. medytację. Poprzez mindfulness odkrywamy siebie, swoje myśli i emocje. Stajemy się bardziej świadomi swojego myślenia, koncentracji, osądów, uwarunkowań, reakcji, swojego środowiska i tego, jak budować z nim lepsze relacje. Mindfulness ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju osobistego i zawodowego, dla rozwijania inteligencji emocjonalnej i odporności.
Co to ma wspólnego z design thinking?
Każdy projektant myśli, czuje, ocenia, postrzega świat i jest w stanie utrzymać lub stracić koncentrację. Moim zdaniem im bardziej jesteś uważny, tym lepszym możesz być projektantem.
Design thinking odnosi się do procesów poznawczych, strategicznych i praktycznych, w ramach których opracowywane są koncepcje projektowe (propozycje nowych produktów, budynków, maszyn i tak dalej). Design thinking obejmuje myślenie tak o tym, co teraz, jak o przeszłości i przyszłości. Dotyczy i wpływa nie tylko na projektanta, ale także na resztę zespołu, na produkt, środowisko i tak dalej. Co jednak najważniejsze: wspiera budowanie współczucia i empatii wobec użytkowników, ale wymaga również dużo kreatywności i innowacji, aby móc przenieść swoje koncepcje na nowy grunt i dać klientom coś świeżego i lepszego.
Wiele kluczowych pojęć i aspektów design thinking zostało zidentyfikowanych poprzez badania w różnych dziedzinach projektowania, poznania i aktywności, zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i naturalnych. To pozwoliło rozkwitać myśleniu projektowemu i to samo można zobaczyć również w mindfulness.
Jak mindfulness może wspierać design thinking?
Skupienie
Umiejętność skupiania i utrzymywania uwagi na ściśle określonych zadaniach jest kluczowa. Długofalowe rozproszenie uwagi wpływa na wydajność i efektywność pracy. Pracownicy biurowi w ciągu dnia odwiedzają Facebooka średnio 21 razy oraz sprawdzają skrzynkę pocztową aż 74 razy. Niektórzy myślą, że korzystanie z urządzeń cyfrowych podczas czasu wolnego od pracy nie wpłynie negatywnie na odpoczynek, ale nic bardziej mylnego. Na Facebooku atakuje cię ogromna ilość bodźców stymulujących aktywność twojego mózgu, który powinien w tym czasie odpoczywać. Będąc pracownikiem biurowym na pewno niejednokrotnie zauważyłeś, jak bardzo często twoja uwaga jest rozproszona. Zdarza się to nawet co 3 minuty i to nie tylko przez obcowanie z elektroniką, ale przez otoczenie w ogóle.
Co więcej, przez połowę czasu, gdy nie śpisz, myślisz, a wtedy nie koncentrujesz się na tym, co robisz (np. na słuchaniu klienta).
Koncentracja uwagi to umiejętność, którą warto ćwiczyć. Mindfulness pomaga w zwiększeniu koncentracji. Praktykowanie mindfulness, jak wskazuje wiele badań, wpływa na zwiększenie szarej materii w mózgu, która pełni bardzo ważne funkcje w ludzkim organizmie, ponieważ buduje ośrodkowy układ nerwowy. Takie zmiany mogą więc mieć pozytywny wpływ na poprawę koncentracji i umożliwić dokładniejsze zapamiętywanie.
Praktykowanie mindfulness może pomóc ci przejąć większą kontrolę nad tym, co myślisz, zapewniając więcej miejsca na naukę nowych rzeczy, zapamiętywanie tego, co właśnie przeczytałeś i zwiększenie pamięci długoterminowej.
Zastanów się, o ile lepszym mógłbyś być myślicielem projektowym, gdyby twoja umiejętność skupienia się poprawiła?
Trening mindfulness to rutyna sprawności mózgu, dzięki której nasza uwaga jest silna. Badania pokazują, że koncentracja osób, które nie odbyły treningu mindfulness, zmniejsza się, gdy znajdują się one pod wpływem silnego stresu. Natomiast u osób, które ukończyły trening, koncentracja pozostaje stabilna. Co więcej, u ludzi, którzy regularnie wykonują ćwiczenia mindfulness, uwaga poprawia się – nawet pod wpływem silnego stresu.
Empatia
Design thinking polega na empatii. Najprościej rzecz ujmując: empatia to współodczuwanie, to wejście w buty drugiego człowieka i zrozumienie go. Jest niezwykle istotna w procesie projektowania. Jak mindfulness wspiera budowanie empatii? Przede wszystkim uważność i empatia są silnie powiązane poprzez ich wspólny związek ze stresem. Emocje mają ogromny wpływ na twoje doświadczenie stresu i odwrotnie. Mindfulness zmniejsza stres, a ten osłabia empatię (4,5). Po długim i stresującym dniu jesteś mniej otwarty na empatię i wykonywanie dobrych uczynków, na przykład: gdy jesteś poproszony o datki na dobry cel. Nie powinno zatem dziwić, że treningi i programy mindfulness, które redukują stres, również zwiększają empatię.
W ostatnim czasie przeprowadzono badania, w których wykazano związek między mindfulness a empatią. Badani musieli spędzić pięć minut ćwicząc uważność oraz pięć minut trenując rozproszenie uwagi. Po tym krótkim badaniu przyszedł czas na test. Uczestnicy otrzymali zdjęcia ludzkich oczu, a następnie zostali poproszeni o zidentyfikowanie emocji, jakie dana osoba odczuwa. Na koniec każdy uczestnik otrzymał pisemne zadanie, które oceniało ich poziom empatii. Wyniki były jednoznaczne: zaobserwowano poprawę wzrostu empatii.
Kreatywność
Myślę, że wszyscy możemy się zgodzić, że design thinking jest kreatywną techniką rozwiązywania problemów, która szturmem podbija świat biznesu.Kreatywność jest konieczna szczególnie w fazie burzy mózgów lub fazy ideacji.
Badania wykazały, że krótki okres treningu mindfulness może mieć pozytywny wpływ na twórczość. Przeprowadziliśmy badanie w średniej wielkości amerykańskiej firmie z branży nieruchomości, aby sprawdzić, jak program szkolenia uważności może wpłynąć na kreatywność zespołu. Inne badanie, opublikowane przez Greenberga, Reinera i Meirana w PLoS One, wykazało, że praktyka mindfulness zmniejsza sztywność poznawczą, co prowadzi do osłabienia kreatywności.
Dzięki technikom mindfulness mamy okazję podnieść kreatywność naszych zespołów projektowych. Wiemy, że trening umysłu może wspierać kluczowe obszary procesu twórczego. Badania dowodzą że ludzie, którzy ćwiczą uważność, są w stanie wyjść poza ramy tego, co już zrobili, a także lepiej sobie radzą z rozwiązywaniem problemów.
Wnioski
Mindfulness i design thinking idą ramię w ramię. Im bardziej uważny projektant, tym lepiej potrafi myśleć, skupiać się, jest bardziej empatyczny i kreatywny. Poniżej kilka wskazówek, jeśli jesteś zainteresowany rozpoczęciem praktyki uważności.
Pięć porad na temat rozpoczynania praktyki mindfulness
Gdzie zacząć
Znajdź dobrego nauczyciela, program lub aplikację. Jeśli nie jesteś gotów na rozpoczęcie praktyki, po prostu zacznij od słuchania słów zawartych w przewodniku. Często przychodzi wtedy pokusa, która każe postępować zgodnie z wytycznymi.
Podczas ćwiczeń
Jeśli twój umysł często wędruje, po prostu zanotuj myśli (jako przemijające zdarzenia), a następnie delikatnie „zawracaj” go z powrotem do wskazówek lub zamierzonego skupienia. Pamiętaj, że mindfulness nie polega na „sukcesie”, „porażce”, „robieniu tego naprawdę dobrze” lub „próbowaniu oczyszczenia ciała”. To nie jest konkurs! Nie jest to umiejętność, do której musisz dążyć. Po prostu rób to z otwartością i ciekawością.
Bądź ciekawy
Próba skoncentrowania się na zmysłach, oddychaniu lub czymkolwiek innym może być trudna i naprawdę nudna. Kontrolowanie i zmuszanie się nie jest właściwą drogą, a jedynie sprawia, że jesteś wyczerpany i sfrustrowany w ciągu kilku minut. Umysł nagradza nas za pomocą niewielkich ilości dopaminy, gdy czegoś się uczymy. Bądź ciekawy tego, co myślisz i odczuwasz, obserwuj, odkrywaj. Zobacz, jakich nowych rzeczy możesz się nauczyć w chwilach ćwiczeń. To jest o wiele bardziej zabawne, prawda?
Częstotliwość
Lepiej ćwiczyć krótko, ale regularnie każdego dnia. To jak przy podlewaniu roślin: odrobina praktyki każdego dnia jest znacznie efektywniejsza niż podlewanie dużą ilością wody raz w miesiącu!
Podejście
W każdej chwili podchodź do swojego doświadczenia z życzliwym nastawieniem. Jeśli postarasz się odeprzeć nieprzyjemne myśli, uczucia lub odczucia ciała, odwrócą cię one od robienia czegokolwiek innego. To są twoje doświadczenia danej chwili, po prostu bądź ich świadomy!